Ev Kiralarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ev kiralamak, yaşamınızda önemli bir adımdır ve doğru evi bulmak için dikkatli bir araştırma ve değerlendirme süreci gerektirir. İşte ev kiralarken göz önünde bulundurmanız gereken temel noktalar:
Kiralama Sürecine Başlamadan Önce
İhtiyaçlarınızı ve Bütçenizi Belirleyin
Evinizi aramaya başlamadan önce neye ihtiyacınız olduğunu ve ne kadar ödeyebileceğinizi netleştirmek, süreci çok daha verimli hale getirecektir.
- Bütçe: Kira bedelinin yanı sıra aidat, faturalar (elektrik, su, doğalgaz, internet) ve ısınma giderlerini de hesaba katın. Gelirinizin yaklaşık %25-30'unu kiraya ayırmak genellikle uygun bir orandır.
- İhtiyaçlar: Oda sayısı, metrekare, eşyalı/eşyasız olup olmadığı, balkon, bahçe gibi özellikler, evcil hayvan durumu gibi kişisel beklentilerinizi listeleyin.
- Kiralama Süresi: Kısa dönem mi yoksa uzun dönem mi kiralayacağınızı belirleyin.
Konum Araştırması Yapın
Evin konumu, günlük yaşam kalitenizi doğrudan etkileyen en önemli faktörlerden biridir.
- Ulaşım: İşinize, okulunuza veya sık kullandığınız yerlere yakınlığı, toplu taşıma olanakları ve ulaşım sürelerini kontrol edin.
- Sosyal Olanaklar: Market, eczane, hastane, park, alışveriş merkezleri, spor salonları gibi ihtiyaç duyacağınız yerlere yakınlığını değerlendirin.
- Güvenlik: Mahallenin genel güvenliği hakkında bilgi edinmeye çalışın.
Ev Arama ve Gezme Aşamasında
Potansiyel evleri gezerken dikkatli olun ve her detayı incelemekten çekinmeyin.
Evin Fiziksel Durumunu İnceleyin
Evin genel durumu, gelecekte karşılaşabileceğiniz sorunları önceden belirlemenize yardımcı olur.
- Duvarlar ve Tavanlar: Nem, rutubet, su sızıntısı veya çatlak belirtileri olup olmadığını kontrol edin.
- Pencereler ve Kapılar: İzolasyonlarını, açılıp kapanmalarını, kilit sistemlerini kontrol edin. Hava akımı olup olmadığına dikkat edin.
- Zeminler: Parke, seramik veya halıların durumu, aşınma, kırık veya kabarma olup olmadığını inceleyin.
- Banyo ve Mutfak: Su tesisatının çalışıp çalışmadığını, lavabo, klozet, duşakabin veya küvetin durumunu kontrol edin. Musluklarda akıntı, giderlerde tıkanıklık belirtileri arayın.
- Isıtma ve Soğutma Sistemleri: Kombi, merkezi ısıtma, klima gibi sistemlerin çalışır durumda olup olmadığını, son bakım tarihlerini öğrenin.
- Elektrik Tesisatı: Prizlerin ve anahtarların çalışır durumda olup olmadığını kontrol edin. Aydınlatma armatürlerinin eksiksiz olup olmadığını gözlemleyin.
Altyapı ve Faturaları Sorgulayın
Evin altyapı hizmetleri ve tahmini fatura giderleri, bütçenizi doğrudan etkiler.
- Su Basıncı ve Isıtma: Musluklardan gelen suyun basıncını ve sıcak suyun yeterliliğini test edin.
- İnternet ve Telefon Altyapısı: Evin fiber veya ADSL internet altyapısına uygun olup olmadığını, hat kalitesini araştırın.
- Ortalama Faturalar: Ev sahibinden veya emlakçıdan önceki kiracının ortalama elektrik, su, doğalgaz faturaları hakkında bilgi almaya çalışın.
- Aidat: Apartman veya site aidatının ne kadar olduğunu, hangi hizmetleri kapsadığını (güvenlik, temizlik, havuz bakımı vb.) öğrenin.
Çevreyi ve Komşuluk İlişkilerini Gözlemleyin
Evin sadece içi değil, çevresi de önemlidir.
- Gürültü Seviyesi: Evin yoğun bir caddeye mi baktığı, çevrede gürültü yaratabilecek işletmeler (bar, restoran, fabrika) olup olmadığına dikkat edin.
- Komşular: Mümkünse apartman sakinlerinden veya çevreden bilgi edinmeye çalışın.
Kira Sözleşmesi ve Yasal Süreçler
Kira sözleşmesi, hem sizin hem de ev sahibinin haklarını ve sorumluluklarını belirleyen en önemli belgedir.
Kira Sözleşmesini Dikkatlice Okuyun
Sözleşmeyi imzalamadan önce her maddesini anladığınızdan emin olun. Anlamadığınız yerleri sormaktan çekinmeyin.
- Kira Bedeli ve Ödeme Tarihi: Kira miktarının ve her ay ödeme yapmanız gereken tarihin açıkça belirtildiğinden emin olun.
- Sözleşme Süresi: Genellikle 1 yıllık olarak düzenlenir. Süre bitiminde sözleşmenin yenilenme koşulları hakkında bilgi edinin.
- Erken Tahliye Şartları: Sözleşme süresi bitmeden evden çıkma durumunda geçerli olacak koşulları ve olası cezai şartları öğrenin.
- Kullanım Amacı: Evin hangi amaçla (konut, işyeri vb.) kullanılacağının belirtilmesi önemlidir.
Depozito ve Güvence Bedeli
Depozito, evin taşınma sonrası durumunu güvence altına almak için alınan bir bedeldir.
- Miktar: Türk Borçlar Kanunu'na göre depozito, üç aylık kira bedelini aşamaz.
- İade Koşulları: Depozitonun hangi şartlarda ve ne zaman iade edileceği sözleşmede açıkça belirtilmelidir. Genellikle evde hasar olmaması ve faturaların ödenmiş olması koşuluyla iade edilir.
- Depozitonun Yatırılması: Depozitonun bir banka hesabına veya güvence altına alınmış bir hesaba yatırılması ve bunun sözleşmede belirtilmesi daha güvenlidir.
Kira Artış Oranı ve Ödeme Şekli
Gelecekteki kira artışları ve ödeme yöntemleri konusunda netlik önemlidir.
- Artış Oranı: Kira artış oranının (genellikle Tüketici Fiyat Endeksi - TÜFE baz alınır) sözleşmede açıkça belirtilmesi gerekir.
- Ödeme Şekli: Kiranın banka havalesi/EFT ile ödenmesi, ödemelerinizi belgelemeniz açısından önemlidir. Kira dekontlarını saklayın.
Kiracı ve Ev Sahibi Hak ve Yükümlülükleri
Kanunlar ve sözleşme ile belirlenen haklarınızı ve sorumluluklarınızı bilin.
- Büyük Onarımlar: Taşıyıcı sistemler, çatı, dış cephe gibi evin ana yapısıyla ilgili büyük onarımlar ev sahibine aittir.
- Küçük Onarımlar: Musluk contası değişimi, ampul takılması gibi küçük onarımlar genellikle kiracıya aittir.
- Evin Kullanımı: Evi hor kullanmama, iyi komşuluk ilişkilerini sürdürme gibi kiracı yükümlülükleri bulunur.
Taşınma ve Sonrası
Yeni evinize taşınırken ve sonrasında dikkat etmeniz gereken bazı pratik adımlar vardır.
Demirbaş ve Hasar Tespiti (Envanter)
Evin teslim anındaki durumunu belgelemek, depozito iadesi konusunda sorun yaşamanızı engeller.
- Fotoğraf/Video Çekimi: Eve taşınmadan önce her odanın, banyo ve mutfağın, varsa eşyaların fotoğraflarını veya videosunu çekin. Mevcut hasarları özellikle belgeleyin.
- Envanter Listesi: Evde bulunan demirbaş eşyaların (dolap, ocak, buzdolabı vb. eşyalı evlerde) listesini yapın ve her iki taraf da imzalayın.
Aboneliklerin Devri
Su, elektrik, doğalgaz ve internet aboneliklerini kendi adınıza geçirmeniz gerekir.
- Eski Aboneliklerin Kapatılması: Ev sahibinin veya eski kiracının aboneliklerini kapattığından emin olun.
- Yeni Abonelikler: Gerekli belgelerle (kimlik, kira sözleşmesi, tapu bilgileri) ilgili kurumlara başvurarak abonelikleri kendi adınıza açtırın.
Güvenlik Önlemleri
Yeni evinizde güvende hissetmek için bazı önlemler alabilirsiniz.
- Kilitlerin Değiştirilmesi: Gerekirse kapı kilitlerini değiştirmeyi düşünebilirsiniz.
- Duman Dedektörü: Mutfak veya salon gibi alanlara duman dedektörü takmak, olası bir yangın durumunda erken uyarı sağlayabilir.
Bu detaylara dikkat ederek ev kiralama sürecinizi daha bilinçli ve sorunsuz hale getirebilirsiniz.