Lozan Antlaşması'nın En Önemli Maddeleri

Lozan Antlaşması, yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslararası alanda tanınmasını sağlayan ve Türkiye'nin bağımsızlığını tescilleyen temel bir belgedir. Antlaşmanın en önemli maddeleri şunlardır:

1. Sınırlar

2. Kapitülasyonlar

Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalma, yabancılara tanınan tüm ekonomik, adli, idari ve kültürel ayrıcalıklar (kapitülasyonlar) kesin olarak kaldırıldı. Bu madde, Türkiye'nin tam bağımsızlığını ve egemenliğini sağlayan en kritik maddelerden biriydi.

3. Boğazlar

Çanakkale ve İstanbul Boğazları'nın uluslararası deniz trafiğine açık kalması kararlaştırıldı. Ancak, Boğazların yönetimi uluslararası bir komisyon tarafından denetlenecek ve Boğazların her iki yakası askerden arındırılacaktı. Bu madde, Türkiye'nin boğazlar üzerindeki tam egemenliğini kısıtlamış, ancak daha sonra 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye lehine değiştirilmiştir.

4. Azınlıklar

Türkiye'de yaşayan gayrimüslimler (Rumlar, Ermeniler, Yahudiler vb.) Türk vatandaşı kabul edildi ve yasal olarak Müslümanlarla eşit haklara sahip oldular. Ayrıca, Yunanistan ile Türkiye arasında "Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi" kararı alındı. Buna göre, Batı Trakya'daki Türkler ile İstanbul'daki Rumlar hariç, iki ülkedeki diğer azınlıklar karşılıklı olarak yer değiştirdi.

5. Osmanlı Borçları

Osmanlı İmparatorluğu'ndan kalan dış borçlar, Osmanlı'dan ayrılan devletler ile Türkiye Cumhuriyeti arasında paylaştırıldı. Türkiye'nin payına düşen borçların taksitler halinde ödenmesi kabul edildi.

6. Savaş Tazminatları

Yunanistan, I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı dönemindeki yıkımlar nedeniyle Türkiye'ye savaş tazminatı ödemeyi kabul etti. Bu tazminat, Karaağaç ve çevresinin Türkiye'ye bırakılması şeklinde gerçekleşti.

7. Yabancı Okullar ve Patrikhane