Mavi Ekran Hatası (BSOD) Çözüm Rehberi

Mavi ekran hatası (Blue Screen of Death - BSOD), Windows'un ciddi bir sorunla karşılaştığını ve güvenli bir şekilde çalışmayı durdurduğunu gösterir. Bu rehber, adım adım sorunu teşhis etmenize ve çözmenize yardımcı olacaktır.

1. Hatayı Teşhis Etme

Mavi ekranında genellikle bir hata kodu (örneğin, DRIVER_IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL, MEMORY_MANAGEMENT, CRITICAL_PROCESS_DIED) veya bir QR kodu bulunur. Bu kodu not almak, sorunun kaynağını belirlemede kritik öneme sahiptir.

2. Temel Çözümler

Mavi ekran hatasını yeni alıyorsanız, aşağıdaki basit adımlarla başlayın.

Bilgisayarı Yeniden Başlatma

Bazen geçici bir hata olabilir. Bilgisayarı yeniden başlatmak sorunu çözebilir.

Harici Cihazları Çıkarma

Yeni bir donanım taktıysanız veya belirli bir cihaz (USB sürücü, yazıcı vb.) takılıyken hata alıyorsanız, tüm harici cihazları çıkarın ve bilgisayarı tekrar başlatın. Sorun çözülürse, cihazları tek tek takarak hangi cihazın soruna neden olduğunu bulabilirsiniz.

Son Yapılan Değişiklikleri Hatırlama

Bu soruların cevapları, sorunun kaynağını bulmada önemli ipuçları verebilir.

3. Güvenli Modda Başlatma

Mavi ekran hatası bilgisayarın normal başlatılmasını engelliyorsa, Güvenli Mod'da başlatmak sorunu çözmeye yönelik adımları uygulamanızı sağlar. Güvenli Mod, Windows'u minimum sürücüler ve hizmetlerle başlatır.

Güvenli Mod'a Giriş

  1. Bilgisayarı kapatın.
  2. Bilgisayarı açın ve Windows logosunu görmeden önce (genellikle birkaç deneme gerekebilir) güç düğmesine basılı tutarak kapatın. Bu işlemi 2-3 kez tekrarladığınızda, Windows Kurtarma Ortamı otomatik olarak açılacaktır.
  3. Kurtarma Ortamı'nda:

4. Yazılımsal Çözümler (Güvenli Mod'da veya Normal Başlangıçta)

Bilgisayarınız Güvenli Mod'a girebiliyorsa veya hata nadiren meydana geliyorsa, aşağıdaki yazılımsal çözümleri uygulayın.

Sürücüleri Güncelleme veya Geri Alma

Genellikle mavi ekran hatalarının ana nedeni bozuk veya güncel olmayan sürücülerdir.

Windows Güncellemelerini Kontrol Etme

Windows güncellemeleri, bilinen hataları düzelten ve güvenlik açıklarını kapatan yamalar içerebilir.

  1. Ayarlar > Güncelleştirme ve Güvenlik > Windows Update yolunu izleyin.
  2. Güncellemeleri denetle'ye tıklayın ve mevcut güncellemeleri yükleyin.

Sistem Dosyalarını Kontrol Etme

Bozuk sistem dosyaları mavi ekranlara yol açabilir.

  1. Yönetici olarak Komut İstemi'ni açın (Başlat'a sağ tıklayıp Komut İstemi (Yönetici) veya Windows PowerShell (Yönetici)).

  2. Aşağıdaki komutları sırayla çalıştırın:

    sfc /scannow
    

    Bu komut, korumalı sistem dosyalarını tarar ve bozuk dosyaları düzeltir. İşlem bittikten sonra bilgisayarı yeniden başlatın. Eğer sorun devam ederse, DISM (Dağıtım Görüntüsü Hizmet ve Yönetimi) aracını kullanın:

    DISM /Online /Cleanup-Image /RestoreHealth
    

    Bu komut, Windows görüntü dosyalarını onarır. İşlem tamamlandığında tekrar sfc /scannow komutunu çalıştırmayı deneyin ve ardından bilgisayarı yeniden başlatın.

Virüs ve Kötü Amaçlı Yazılım Taraması

Zararlı yazılımlar sistem kararsızlığına ve mavi ekranlara neden olabilir. Güvenli Mod'dayken veya normal modda tam bir sistem taraması yapın.

Son Yüklenen Yazılımları Kaldırma

Mavi ekran hatası, belirli bir programı yükledikten sonra başladıysa, o programı kaldırın.

  1. Ayarlar > Uygulamalar > Uygulamalar ve özellikler yolunu izleyin.
  2. Sorunlu olduğunu düşündüğünüz uygulamayı bulun ve kaldırın.

Sistem Geri Yükleme

Bilgisayarınızda bir geri yükleme noktası oluşturulduysa, mavi ekran hatası oluşmadan önceki bir zamana sistemi geri yükleyebilirsiniz.

  1. Windows arama çubuğuna geri yükleme noktası oluştur yazın ve çıkan sonuca tıklayın.
  2. Sistem Geri Yükleme düğmesine tıklayın.
  3. Önerilen geri yükleme noktasını seçebilir veya Farklı bir geri yükleme noktası seç seçeneği ile geçmişteki bir noktayı seçebilirsiniz.
  4. İşlemi onaylayın ve sistemin geri yüklenmesini bekleyin.

5. Donanımsal Çözümler

Yazılımsal çözümler işe yaramazsa, donanım kaynaklı bir sorun olma ihtimali yüksektir.

Bellek (RAM) Kontrolü

Bozuk veya uyumsuz RAM modülleri sıkça mavi ekran hatalarına neden olur (MEMORY_MANAGEMENT, CRITICAL_PROCESS_DIED).

  1. Windows arama çubuğuna Windows Bellek Tanılama yazın ve çıkan uygulamayı çalıştırın.
  2. Şimdi yeniden başlat ve sorunları denetle (önerilen) seçeneğini seçin.
  3. Bilgisayar yeniden başlayacak ve bellek testi yapacaktır. Test sonuçları Windows oturumu açıldıktan sonra bildirim olarak görünecektir.

Eğer birden fazla RAM modülünüz varsa, her birini tek tek deneyerek hangisinin sorunlu olduğunu tespit edebilirsiniz.

Depolama Sürücüsünü (HDD/SSD) Kontrol Etme

Bozuk bir sabit disk veya SSD, sistem dosyalarının bozulmasına ve mavi ekranlara neden olabilir.

  1. Yönetici olarak Komut İstemi'ni açın.

  2. Aşağıdaki komutu yazın ve Enter'a basın:

    chkdsk /f /r
    
  3. Cihaz bir sonraki sistem başlangıcında kontrol edilsin mi? (E/H) sorusuna E yazıp Enter'a basın.

  4. Bilgisayarı yeniden başlatın. Disk denetimi başlangıçta çalışacak ve olası sorunları onaracaktır.

Aşırı Isınmayı Kontrol Etme

İşlemci, ekran kartı veya diğer bileşenlerin aşırı ısınması sistem kararsızlığına ve mavi ekranlara yol açabilir.

Güç Kaynağı Kontrolü

Yetersiz veya arızalı bir güç kaynağı, bileşenlere düzgün güç sağlayamadığında kararsızlığa neden olabilir. Bu kontrol genellikle test ekipmanı gerektirdiğinden, bir uzmana danışmak daha iyi olabilir.

Bileşenleri Yeniden Oturma (Reseat)

Eğer donanımınıza erişebiliyorsanız ve bilginiz varsa:

6. Gelişmiş Çözümler ve Son Çareler

Yukarıdaki çözümler işe yaramazsa, daha köklü adımlar atmanız gerekebilir.

Windows'u Sıfırlama

Windows, işletim sistemini yeniden kurmanıza olanak tanıyan bir sıfırlama seçeneği sunar.

  1. Ayarlar > Güncelleştirme ve Güvenlik > Kurtarma yolunu izleyin.
  2. Bu bilgisayarı sıfırla altında Başlayın düğmesine tıklayın.
  3. İki seçenek sunulur:

Temiz Windows Kurulumu

Windows'u sıfırlamak da işe yaramazsa veya tam bir temiz başlangıç yapmak istiyorsanız, bir USB sürücüden veya DVD'den temiz bir Windows kurulumu yapmanız gerekebilir. Bu, tüm disk içeriğini siler ve Windows'u tamamen sıfırdan kurar.

7. Profesyonel Yardım Alma

Yukarıdaki adımların hiçbiri sorunu çözmezse veya donanım kontrolü konusunda kendinize güvenmiyorsanız, bilgisayarınızı bir teknik servise götürmeniz en sağlıklısı olacaktır. Özellikle anakart, işlemci veya güç kaynağı gibi kritik bileşenlerde sorun varsa, profesyonel teşhis ve onarım gerekebilir.