Türkiye'nin Son 10 Yıldaki İhracat Rakamları Değişimi

Genel Eğilim

Son 10 yılda Türkiye'nin ihracat rakamları genel olarak güçlü bir artış eğilimi göstermiştir. Bu dönemde küresel ekonomik dalgalanmalar, jeopolitik gelişmeler ve ülke ekonomisindeki yapısal değişimler ihracat performansını farklı şekillerde etkilemiştir. Özellikle son yıllarda ihracatta rekor seviyelere ulaşılmıştır.

Yıllara Göre İhracat Performansı

Türkiye'nin son 10 yıllık dönemdeki ihracat performansına bakıldığında, 2013-2017 yılları arasında nispeten istikrarlı ancak sınırlı bir büyüme yaşandığı, ardından 2018 yılından itibaren ivmenin hızlandığı görülmektedir.

• 2013-2017 Dönemi: İhracat rakamları genellikle 150-160 milyar dolar bandında seyretmiştir. Bu dönemde küresel talepteki durgunluk ve bölgesel siyasi gelişmeler ihracat artışını sınırlamıştır.

• 2018-2020 Dönemi: 2018 ve 2019 yıllarında ihracat artışı hızlanarak 170 milyar doların üzerine çıkmıştır. 2020 yılında, COVID-19 pandemisinin etkisiyle kısa süreli bir düşüş yaşansa da, yılın ikinci yarısında güçlü bir toparlanma sergilenmiştir.

• 2021-2023 Dönemi: Bu dönemde Türkiye ihracatta tarihi rekorlara imza atmıştır. Yıllara göre ihracat hacmi şu şekilde kaydedilmiştir:

  1. 2021 yılında ihracat 225 milyar doları aşmıştır.
  2. 2022 yılında 254 milyar dolar seviyesine ulaşılmıştır.
  3. 2023 yılında ise 256 milyar doların üzerinde bir ihracat hacmi kaydedilmiştir.

Bu dönemdeki artışta küresel ticaretteki canlanma, Türk Lirası'nın değer kaybetmesinin sağladığı rekabet avantajı ve Türk sanayisinin tedarik zinciri kırılmalarında alternatif bir kaynak olarak öne çıkması etkili olmuştur.

İhracattaki Artışın Temel Nedenleri

İhracattaki artışın temel nedenleri şunlardır:

1. Kur Etkisi ve Rekabetçilik: Türk Lirası'nın özellikle son yıllarda değer kaybetmesi, Türk ürünlerini dış pazarlarda fiyat açısından daha rekabetçi hale getirmiştir.
2. Pazar ve Ürün Çeşitlendirmesi: Türkiye, geleneksel Avrupa pazarlarının yanı sıra, Afrika, Orta Doğu, Kuzey Amerika ve Asya gibi yeni pazarlara yönelik ihracatını artırma stratejileri izlemiştir. Ayrıca, katma değerli ve teknoloji yoğun ürünlerin ihracatındaki payını artırma çabaları da devam etmektedir.
3. Küresel Tedarik Zincirlerindeki Değişim: COVID-19 pandemisi sonrası dönemde küresel tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar, Türkiye'nin Avrupa'ya yakınlığı, üretim kapasitesi ve lojistik avantajları sayesinde birçok ülke için güvenilir ve alternatif bir tedarikçi konumuna gelmesini sağlamıştır.
4. Sanayi Üretimindeki Güçlenme: Otomotiv, kimya, hazır giyim, makine ve elektrik-elektronik gibi lokomotif sektörlerdeki üretim kapasitesinin ve kalitesinin gelişimi, ihracat rakamlarının yükselmesinde önemli rol oynamıştır.

Başlıca İhracat Kalemleri ve Pazarlar

Başlıca İhracat Kalemleri

Türkiye'nin başlıca ihracat kalemleri şunlardır:

1. Otomotiv (taşıtlar ve yedek parçaları)
2. Kimyevi maddeler ve mamulleri
3. Hazır giyim ve konfeksiyon
4. Makine ve aksamları
5. Demir ve demir dışı metaller
6. Elektrik ve elektronik
7. Tekstil ve hammaddeleri

Başlıca İhracat Pazarları

Türkiye'nin başlıca ihracat pazarları şunlardır:

1. Almanya
2. ABD
3. Birleşik Krallık
4. Irak
5. İtalata
6. Fransa
7. İspanya
8. Rusya
9. Hollanda

Son 10 yıllık dönemde Türkiye, ihracatını hem hacim hem de değer olarak önemli ölçüde artırarak, küresel ticaretteki konumunu güçlendirmiş ve ülke ekonomisinin büyümesinde kritik bir rol oynamıştır.