Türk İş Kanunu (Kanun No. 4857) ve ilgili yönetmelikler, fazla mesaiye ilişkin detaylı düzenlemeler içermektedir. Fazla mesai, kanunda belirtilen standart çalışma süresini aşan çalışmaları ifade eder.

İş Kanunu'na göre, haftalık çalışma süresi en çok 45 saattir. Bu süreyi aşan çalışmalar "fazla mesai" olarak kabul edilir. Haftalık 45 saatin altında kararlaştırılan çalışma sürelerinde ise, bu süreyi aşan ancak 45 saate kadar olan çalışmalar "fazla sürelerle çalışma" olarak adlandırılır. Fazla mesaiye ilişkin temel düzenlemeler İş Kanunu'nun 41. maddesinde ve Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği'nde yer almaktadır.

İşveren, işçiye fazla mesai yaptırmak için işçinin onayını almak zorundadır. Bu onay, her yılın başında yazılı olarak alınır. İş sözleşmesi yapılırken de peşinen fazla mesai onayı alınabilir.

Bir işçinin haftalık çalışma süresi azami 45 saattir. Fazla mesai yapılması halinde bile günlük çalışma süresi 11 saati aşamaz. Ayrıca, fazla mesai süresi bir takvim yılında toplam 270 saati geçemez.

Ülkenin savunulması veya olağanüstü haller (doğal afetler, salgınlar vb.) gibi zorunlu ve olağanüstü durumlar söz konusu olduğunda, işçinin onayı aranmaksızın fazla mesai yaptırılabilir.

Her bir saat fazla mesai için ödenecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli (%50) yükseltilmesiyle ödenir. Yani, normal saat ücretinin 1.5 katı olarak ödenir.

Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle 45 saatin altında belirlendiği durumlarda, bu süreyi aşan ve 45 saate kadar olan çalışmalar "fazla sürelerle çalışma" olarak kabul edilir. Bu tür çalışmalar için ödenecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmi beş (%25) yükseltilmesiyle ödenir.

Fazla mesai veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi, isterse bu çalışmaları karşılığı olarak ücret yerine serbest zaman (telafi izni) kullanabilir.

• Her bir saatlik fazla mesai için 1 saat 30 dakika serbest zaman verilir.
• Her bir saatlik fazla sürelerle çalışma için 1 saat 15 dakika serbest zaman verilir.

Telafi izni, fazla mesai veya fazla sürelerle çalışmanın yapıldığı tarihten itibaren 6 ay içinde ve işverenin işin durumuna göre belirlediği tarihte kullandırılmalıdır.

Bazı işçi gruplarına fazla mesai yaptırılması yasaktır:

• 18 yaşını doldurmamış işçiler.
• Gebe, yeni doğum yapmış ve emziren kadın işçiler.
• Kısmi süreli (part-time) iş sözleşmesiyle çalışan işçiler (ancak bu işçiler fazla sürelerle çalışma yapabilirler).
• Sağlık durumları nedeniyle fazla mesai yapması uygun olmayan işçiler (sağlık raporu ile belgelenmiş olmalı).
• Yeraltı maden işlerinde çalışan işçiler (belirli istisnalar dışında).

İşveren, fazla mesai yapan işçilerin çalışma sürelerini gösteren kayıtları düzenli olarak tutmak zorundadır. Bu kayıtlar, ücret bordrolarında açıkça belirtilmeli ve işçiye verilen ücret bordrosunda yer almalıdır. Bu kayıtlar, olası uyuşmazlıklarda delil niteliği taşır.